اندیشه اسلام آبادغرب

* انتخابات سال هشتادوهشت، هزینه گزافی بر روند اصلاح طلبی و به طور کلی پروژه تحول خواهی ایران تحمیل کرد

* اهداف اصلاح طلبی در حال حاضر به تلاش برای بقا محدود شده است.

* اعتدال، روشی برای زنده نگاه داشتن جریان اصلاح طلبی است

اندیشه اسلام آباد غرب: اعتدال روش است یا هدف؟ عبارت پیشین، یکی از مهترین پرسش‌هایی است که پس از انتخاب حسن روحانی، میان کنشگران سیاسی ایجاد شد. این پرسش را می‌توان حاصل گفتمان و رویه‌ای دانست که حسن روحانی در جریان تبلیغات انتخاباتی خود اتخاذ کرد. روحانی تلاش کرد، اعتماد اصلاح طلبان و همچنین بخش‌های معتدل اصولگرایی را جذب کرده و این پایگاه رای را بعنوان بدنه اجتماعی خود معرفی کند.

با انتخاب دکتر حسن روحانی به ریاست جمهوری ایران، این پرسش در میان کنشگران اصلاح طلب ایجاد شد که در پیش گرفتن اعتدال در مملکت داری، کنشگری سیاسی و به صورت کلی فعالیت مدنی، بعنوان یک «هدف» درنظر گرفته شود یا «روش و استراتژی». پاسخ به این پرسش نیازمند شناخت از اعتدال و اصلاح طلبی است. اصلاح طلبی را می‌توان سلسله مطالبات و روش‌هایی درنظر گرفت که برای پیشبرد پروژه دموکراسی خواهی در ایران اتخاذ می‌شود.

این مطالبات برخواسته از تفکر «نقد وضعیت موجود و ایجاد وضعیت بهتر» است که با نقد مشکلات ساختاری و محتوایی موجود، شرایط را برای گذار به مرحله دموکراسی فراهم می‌کند. نسبت اصلاح طلبی با اعتدال را می‌توان اینگونه عنوان کرد که «اعتدال، روشی برای زنده نگاه داشتن جریان اصلاح طلبی» است. این اعتدال به معنای اتخاذ روشی با هزینه کم، دستاورد مناسب و همچنین حفظ زمان است، بنابراین باید در پاسخ به پرسش طرح شده در ابتدای این یادداشت گفت: اصلاح طلبی بر مدار اعتدال است.

حوادث و رویدادهای پس از انتخابات سال هشتادوهشت، هزینه گزافی بر روند اصلاح طلبی و به طور کلی پروژه تحول خواهی ایران تحمیل کرد. آن وقایع سبب شدند تا روند تحول خواهی با این پرسش مواجه شود که «بهترین راه برای پیشبرد اهداف کدام است؟». به همین دلیل با قرار گرفتن در اردوگاه حسن روحانی، اعتدال بعنوان روش مناسب انتخاب شود. اینکه این استراتژی چقدر می‌تواند اهداف اصلاح طلبی که در حال حاضر به تلاش برای بقا محدود شده است را تامین کند، نیازمند مراقبت دقیق و همچنین داشتن استراتژی‌های مختلف، برای موقعیت‌های مختلف است.

صحبت از اعتدال در اصلاح طلبی، به معنای عدول از مطالبات و روش‌های اصلاح طلبی نیست که اگر غیراز این باشد، اعتدال از فرصت به تهدید تبدیل شده و معنای اصلاح طلبی را در خود استحاله می‌کند. استحاله در اعتدال در ‌‌نهایت به انفعال منجر می‌شود، انفعالی که مصلحت را فدای حقیقت و واقعیت می‌کند. اصلاح طلبان در شرایط کنونی باید فرصت را غنیمت شمرده و با استفاده از ابزارهایی که پس از ۸ سال به دست آورده‌اند، شرایط را برای بقا و بعد از آن رشد و پیشرفت فراهم کنند. توسعه تشکیلاتی و همچنین بازخوانی منافع ملی می‌تواند از مهم‌ترین اولویت‌های این جریان سیاسی باشد.

انتخابات مجلس بعنوان نزدیک‌ترین رویداد سیاسی ملی، می‌تواند فرصت مناسبی برای اصلاح طلبان باشد تا فشارهای تحمیل شده طی سال‌های اخیر را جبران و با آرایش جدید به عرصه سیاسی کشور بازگردند. ناگفته نماند، چنگ زدن به ریسمان اعتدال، فرصت مناسبی هم برای جریان مقابل اصلاح طلبان است که با بازخوانی منافع ملی، تنش‌های نامتعارف میان اصولگرایان و اصلاح طلبان را که به جنگی نابرابر و خشک و‌تر سوزان تبدیل شده را متوقف کند.