اندیشه اسلام آبادغرب

وندی شرمن به مسائل مختلفی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران و مسائل حقوق بشر و حتی توزیع سبدكالایی در ایران اشاره كرده كه نشان دهنده كنجكاوی عمیقی است كه آمریكایی‌ها درباره تحولات ایران در دستور كار خود قرار داده‌اند. در این راستا مشخص است كه تیم مذاكره‌كننده هسته‌ای ایران غیر از موضوع هسته‌ای برنامه دیگری را در دستور كار خود ندارد و آنچه كه در قالب توافق ژنو نیز شكل گرفته تا مرحله نهایی آن كه هنوز عملی نشده است، مربوط به موضوعات هسته‌ای است و قرار نیست موضوع دیگری در آن مورد بحث وبررسی قرار گیرد.

به نظر می‌رسد چند عامل باعث شده است كه وندی شرمن معاون وزیرخارجه آمریكا اظهارات تندی را در جلسه استماع مجلس سنای این كشور علیه ایران بیان كند. یكی از این دلایل سیاست همیشگی چماق و هویج است كه براساس آن آمریكایی‌ها تلاش می‌كنند سیاست خارجی خود در قبال ایران را به‌گونه‌ای تدوین كنند كه بتوانند بر اساس آن به مرگ بگیرند كه ایران به تب راضی شود. نكته دیگر موضوع تحریم‌های ایران است كه آمریكا تلاش می‌كند آن را به اهرمی پایدار تبدیل كند تا اگر در دوره‌ای به این نتیجه رسیدند كه از این اهرم درباره موضوعات هسته‌ای نمی‌توانند استفاده كنند و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حكم داد كه دربرنامه هسته‌ای ایران ایرادی وجود ندارد، آنها بتوانند از بهانه‌های دیگری شبیه حقوق بشر برای اعمال این تحریم‌ها استفاده كنند.

نكته‌ای كه باید بدان توجه داشت این است كه ایران در قبال سیاست‌های آمریكا باید واكنشی مبتنی بر آمادگی داشته باشد یعنی این موضوعات ایران را از مسیر خارج نكند و از سوی دیگر بتواند باعث شود ایران آمادگی لازم را در شرایط پیچیده‌تر در قبال آمریكا به‌ دست آورد. یكی دیگر از دلایل رفتار شرمن این است كه چون آمریكایی‌ها نتوانسته‌اند در منطقه خاورمیانه سیاست‌های خود را اجرا كنند تلاش می‌كنند هر جا كه بتوانند به ایران ضربه بزنند، آنچه وندی شرمن درباره سبدكالا مطرح كرد ابزاری برای تحقیر مردم ایران بود.

كاری كه دولت حسن روحانی در این باره باید انجام دهد، استفاده از تجریه 16 سال گذشته است كه براساس آن نباید از شمشیر عریان در قبال آمریكا استفاده كند ضمن اینكه نباید از ژست تمام لبخند در این زمینه استفاده كند، ایران باید بتواند از شمشیر در غلاف استفاده كند كه نشان دهنده قدرت ایران است و این شمشیر هیچ‌گاه نباید از كمر سیاستمداران ما باز شود. در واقع ایران در عین حال كه بنابر موقعیت از سیاست لبخند دیپلماتیك بهره می‌برد باید بر اساس یك سیاست گام‌به‌گام استفاده كند.

باید در نظر داشت، رفتاری كه آمریكایی‌ها نشان داده‌اند، در ادامه موضع‌گیری‌هایی است كه تا به حال داشته‌اند. ولی در نهایت آنچه بر مذاكرات اثر خواهد گذاشت خودش را در توافق‌ها نشان خواهد داد. آمریكایی‌ها در مقام و موقعیت و قدرتی نیستند كه بتوانند اظهارات شرمن را عملی كنند و اگر زمانی بخواهند تن به عملی كردن چنین مواردی بدهند نتیجه‌ای جز شكست به‌ دست نخواهند آورد.